พรหมวิหาร๔
มุทิตา
มุทิตา หมายความว่า ความรื่นเริงบันเทิงใจ
ในความสุขความสมบูรณ์ของผู้อื่น
มุทิตา เมื่อว่าโดยสามัญแล้ว มี ๒ อย่าง คือ
มุทิตาแท้และมุทิตาเทียม ใน ๒ อย่างนี้
มุทิตาแท้
แม้ว่าจะมีความรื่นเริงบันเทิงใจต่อสัตว์ที่มีสุขอยู่ หรือจะได้รับความสุขต่อไป
ข้างหน้าก็ดี จิตใจหาได้มีการยึดถือหรืออยากโอ้อวดต่อผู้อื่น
แต่อย่างใดไม่ มีแต่ความเบิกบานแจ่มใสอันเป็นตัวมหากุศล …
มุทิตาเทียม
แม้จะมีความยินดีปรีดาก็จริง แต่ก็มีการยึดถืออยากได้ดีมีหน้า ซ่อนอยู่เบื้องหลัง
ส่วนมากย่อมเกิดขึ้นเมื่อได้เห็นบิดา มารดา ญาติพี่น้อง
บุตร ธิดา มิตรสหายของตนมียศ มีทรัพย์ อำนาจ หรือ
ได้ทราบว่าจะได้รับยศอำนาจในวันหน้า โดยความยึดถือ
ว่าผู้นั้นเป็นบิดา มารดา ฯลฯ ของตน
อานิสงส์เป็นเช่นเดียวกันกับเมตตา
มุทิตา มีลักษณะเป็นความบันเทิงใจในคุณความดี
ทรัพย์ บริวาร ความสุขของผู้อื่น -
มีการไม่ริษยาในคุณความดี
ทรัพย์ บริวาร ความสุขของผู้อื่น เป็นกิจ -
มีการพิฆาตทำลาย
ความริษยา เป็นอาการปรากฏแก่ผู้ที่ทำการพิจารณามุทิตา -
มีการรู้เห็นความเจริญด้วยคุณความดี ทรัพย์ บริวาร
ความสุขของผู้อื่น เป็นเหตุใกล้ -
มีความสงบจากความ
ไม่พอใจในสมบัติของผู้อื่น เป็นความสมบูรณ์แห่งมุทิตา -
และความสนุกรื่นเริงโอ้อวดกำหนัด เป็นความเสียหาย
แห่งมุทิตา -
ความดีใจที่เนื่องด้วยกามคุณอารมณ์ เป็น
ศัตรูใกล้ของมุทิตา -
ความไม่ยินดี ไม่สบายใจใน
ความเจริญของผู้อื่น เป็นศัตรูไกลของมุทิตา